Засгийн газрын хуралдаанаар Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатар Улаанбаатар хотын авто замын хөдөлгөөний түгжрэлийг бууруулах, гэр хорооллыг орон сууцжуулах тухай анхдагч хуулийн төслийг танилцуулсан. Мөн энэ анхдагч хуулийн төслийг дагалдуулж 27 хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төсөл боловсруулснаа Засгийн газрын гишүүдэд танилцууллаа. Энэ талаараа Хотын дарга сэтгүүлчдэд мэдээлэл өгсөн юм.
Иргэд машины дугаараа худалдаалах, барьцаалах, бэлэглэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ
-Монгол Улсын нийт хүн амын 43 хувь нь нийт нутаг дэвсгэрийн 0.03 хувь болох Улаанбаатар хотод амьдарч байна. Нийслэлд бүртгэлтэй тээврийн хэрэгслийн тоо 680 мянга байгаа. 2022 онд хилээр 99 мянган тээврийн хэрэгсэл орж ирснээс 94 мянга нь Улаанбаатар хотод бүртгэгдсэн. Энэ оны эхний есөн сарын байдлаар 90 мянган тээврийн хэрэгсэл импортоор орж ирснээс 86 мянга нь Улаанбаатарт хөдөлгөөнд оролцож байна. Улаанбаатар хотын авто замын сүлжээг нэмэх зорилгоор жил бүр улс, нийслэлийн хөрөнгө оруулалт хийж байгаа ч импортоор орж ирж байгаа машины тоог гүйцэхгүй, хэдэн зуун км зам нэмж тавиад ч авто замын түгжрэлийг бууруулахгүй нь тодорхой байна. Иймээс цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний хүрээнд Улаанбаатар хотын авто замын сүлжээний даацад тохируулж автомашины дугаар олголтын дээд хязгаарыг НИТХ батлах, одоо автомашины дугаар эзэмшиж байгаа иргэд дугаараа бусдад худалдаалах, барьцаалах, бэлэглэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ. Тодруулбал, автомашиныхаа дугаар болон машинаа салгаж бусдад худалдаалах эрх зүйн зохицуулалтыг бий болгоно.
Улаанбаатарт төлөвлөлтгүй, замбараагүй барилга барихыг хязгаарлана
Мөн Улаанбаатар хотод төлөвлөлтгүй, замбараагүй барилга байгууламж барихыг хязгаарлах зохицуулалт орж ирж байна. 2000 оноос хойш гэр хорооллыг барилгажуулах хүрээнд тодорхой ажлууд хийсэн. Гэтэл “Натур” худалдааны төв, Яармагийн дэнж, мөн Дөлгөөн нуур орчмын орон сууцны хороолол төлөвлөлтгүй, стандартгүй бетонон ширэнгэ болж хувирсан. Иймээс бид цаг алдалгүй Улаанбаатар хотын барилгажилт, ерөнхий төлөвлөгөө, түүнд нийцсэн орон сууцны стандарт, нормуудыг тогтоох шаардлагатай байна. Энэ хүрээнд архитектур төлөвлөлтийн даалгавар болон барилга эхлэх зөвшөөрөл олгоод байгаа 1500 гаруй нэгж талбар бүхий барилгажилтын ажлыг хязгаарлах, цаашлаад хотын ерөнхий төлөвлөлт бүхий газруудад шилжүүлэх зохицуулалтыг анхдагч хуулийн төсөл болон дагалдах хуулиудад тусгаж байгаа.
Төвийн зургаан дүүрэгт 0.04, 0.07 га газар олгохыг зогсооно
Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол дээд цэгтээ хүрээд байна. Гэсэн ч нийслэл болон дүүргийн Засаг даргын захирамжаар 0.07, 0.04 га газрыг амины болон зуслангийн зориулалтаар олгож байгааг энэ хууль болон дагалдах хуулиудад бүр мөсөн зогсоохоор шийдвэрлэсэн. Өөрөөр хэлбэл, төвийн зургаан дүүргийн Засаг дарга нар газар олгох эрх зүйн зохицуулалтыг хязгаарлаж байна. Захын гурван дүүргийн хувьд газар олгох процесс цаашид үргэлжилнэ. Түүнчлэн Нийслэлийн Засаг дарга таван тохиолдолд л газар олгоно. Нэгдүгээрт, төр бүтээн байгуулалт хийх зорилгоор эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг барих тохиолдолд, хоёрдугаарт, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн харилцааг хэрэгжүүлэх үүднээс газар олгоно. Гуравдугаарт, хотын ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу дуудлага худалдаагаар, дөрөвдүгээрт, дахин төлөвлөлт буюу гэр хорооллыг барилгажуулах бүсэд өртсөн аж ахуйн нэгжүүдтэй хэлэлцээр хийж, ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу нүүлгэн шилжүүлэх зорилготой газар олгох юм. Тавдугаарт, царцаасан барилга байгууламжид урьд нь олгосон газрыг дахин төлөвлөсөн бүсэд шилжүүлэн суурьшуулахтай холбоотойгоор газар олгоно.
Худалдан авах ажиллагаанд гарсан нэг алдаа нь зөвхөн төрийн байгууллагуудын түвшинд хийгдэж байгаа нь юм. Иймээс нийслэл, дүүргийн Худалдан авах ажиллагааны газар, хэлтсийн зарим орон тоог цомхотгон, тендерийн жишиг бичиг баримт боловсруулах ажлыг шинэ хууль болон дагалдах хуулиудад мэргэжлийн холбоодод шилжүүлнэ. Тендерийн жишиг баримтын дагуу үнэлгээний хороод сонгон шалгаруулж, харилцан хяналтыг бий болгох юм.
Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөөр газраа чөлөөлөх иргэдэд гурван төрлийн санал тавина
Бүх том төсөл, хөтөлбөр газар чөлөөлтөөс болж зогсонги байдалд орсон. Иймээс анхдагч хуулийн төсөлд газар чөлөөлөлттэй холбоотой харилцааг зохицуулсан өөрчлөлтийг оруулж байгаа. Тухайн нөлөөллийн бүсэд орсон иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагуудын 65-аас дээш хувийн дэмжлэг авсан тохиолдолд газар чөлөөлтийг албадан гүйцэтгэх, нөхөн олговрыг төр тэр дор нь олгоно.
Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг 20 гаруй жил ярьсан. Харамсалтай нь дахин төлөвлөлтөөр газраа чөлөөлсөн олон иргэн орон байраа алдаж, ажил явагдахгүй байна. Иймд дахин төлөвлөлтийг нэгдсэн журмаар хотоос иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд гурван төрлийн санал тавьж, 65-аас дээш хувийн санал авсан тохиолдолд газар чөлөөлтийн ажлыг гүйцэтгэх нөхцөлийг оруулж ирж байгаа. Нэгдүгээрт, иргэд газраа жишиг үнээр буюу бэлэн мөнгөөр худалдах, хоёрдугаарт, түр орон сууцанд орж, дараа нь тухайн байршилд барьсан орон сууцыг өмчлөх, гуравдугаарт, бэлэн орон сууцаар газар, объектоо солих юм.
Эдгээр суурь реформыг хийхгүйгээр цаашид хот агаарын бохирдол, авто замын түгжрэлээс салах боломжгүй гэсэн дүгнэлтэд нийслэлд өмнө нь хийсэн суурь судалгаануудад үндэслэн хүрсэн. Мөн Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хууль, бусад дагалдах хууль тогтоомжуудаар нийслэл хотын дүрэм, стандартуудтай холбоотой зохицуулалтыг давхар тодотгоно. Хотын дүрэм, хотод баримталбал зохих стандартуудыг тодорхой хуульчилж өгч байгаа. Жишээлбэл, орон сууцны нэг давхрын байрны зориулалтыг өөрчилж, үйлчилгээний зориулалттай объект болгохыг хориглоно. Мөн төв магистрал гудамж, зам дагуу хориглосон үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхэлж байгааг болиулна.
Нийтийн тээврийн стандарт, мөн метро зэрэг нийтийн тээврийн томоохон төрлүүдийг нэвтрүүлэх эрх зүйн зохицуулалт, түүнтэй холбоотой харилцаануудыг тусгасан. Нийтийн тээврийн санг хэрхэн бүрдүүлэх үү, юунд зориулах вэ гэх агуулга бүхий суурь өөрчлөлтийн төслийг өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанд танилцууллаа. Үүнтэй холбоотойгоор яамдаас санал авч, тодорхой саналуудыг тусгасны дараа тус анхдагч хууль болон дагалдах хуулийн төслүүдийг холбогдох журмын дагуу Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэн, ойрын хугацаанд УИХ-д өргөн барина гэлээ.